Z dziejów Duszpasterstwa Ludzi Pracy '90 (1990-2015)
Zasadniczym celem duszpasterstwa jest duchowe doskonalenie
wspólnoty. Najważniejsza jest Eucharystia, modlitwa i kształcenie.
ks. Władysław Bochnak (kapelan DLP ’90)
Srebrny jubileusz Duszpasterstwa Ludzi Pracy ’90 (DLP ’90) jest dobrą okazją do przedstawienia dokładnej jego historii oraz skłania do refleksji nad tym co się wydarzyło przez te 25 lat i jak to się stało, że aktywnie przetrwało ono ćwierć wieku.
Franciszkanin o. Wacław Chomik w książce pt. „Rozjaśnić serca“ (red. S.A. Potycz, Wrocław 2006) słusznie pisał, że DLP ‘90 zrodziło się z „niedosytu duchowego“, a Adam Jaworski – jeden ze współzałożycieli tego społecznego ruchu świeckich – tak rozwinął w tej samej publikacji tę myśl:
Wówczas, na początku 1989 r., powstał zamysł utworzenia środowiska osób orientujących się bardziej zdecydowanie w kierunku doskonalenia wewnętrznego. Należało uratować skarby duchowe pozyskane w działalności dotychczasowych środowisk opozycyjno-chrześcijańskich i stworzyć nowe ognisko dyskusji nad opracowaniem i rozwinięciem porządku politycznego, doczesnego, opartego o prawo naturalne.
I właśnie o tym jak powstało to „nowe ognisko dyskusji“, jak ono działało i odziaływało opowiem poniżej.
1. POWSTANIE DUSZPASTERSTWA LUDZI PRACY ’90
W 1989 roku grupa osób, wywodząca się ze środowiska Duszpasterstwa Ludzi Pracy w Legnicy (1985-1989), działającego przy parafii Trójcy Świętej, uznała, że należy bardziej zdecydowanie skupić się na tym wycinku działania, który dotyczy doskonalenia duchowego i działalności formacyjnej.
Dlatego, po kilkumiesięcznych spotkaniach, rozmowach i konsultacjach 9 kwietnia 1990 r. powstało w Legnicy drugie Duszpasterstwo Ludzi Pracy, które dla odróżnienia od poprzedniego przybrało nazwę Duszpasterstwo Ludzi Pracy ’90. Moment jego powstania nie był przypadkowy. Była to data rocznicy bitwy pod Legnicą (1241), po której książę Henryk II Pobożny – wzięty przez Tatarów do niewoli – poniósł śmierć męczeńską w obronie wiary chrześcijańskiej.
Wśród założycieli nowego Duszpasterstwa byli: Adam Jaworski, Stanisław Andrzej Potycz, Maria Przystasz, Zygmunt Urban. A inicjatywę tę wspierali: Henryk Baca, Jerzy Figurski, Stanisław Kot, Józefa Nadybska i Paweł Piotrowski.
Adam Jaworski przygotował projekt statutu DLP ’90, datowany na 14 kwietnia 1990 r. Chociaż nigdy nie został on poddany pod głosowanie to cele i sposoby działania w nim przewidziane były realizowane. Te cele to: erygowanie w Legnicy biskupstwa rzymsko-katolickiego; ponowne sprowadzenie do Legnicy zakonów dominikańskiego, bernardyńskiego i jezuickiego (dla podniesienia na wyższy poziom życia religijnego w mieście i regionie); ponowne otwarcie uniwersytetu w Legnicy; rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego księcia Henryka II Pobożnego; wizyta papieża w Legnicy. Zauważyć jednak należy, że osoby związane z nowym ruchem już wcześniej podejmowały działania zmierzające do realizacji niektórych z tych celów.
2. KAPITUŁA
Założyciele Duszpasterstwa powołali jako jego władzę Kapitułę w składzie: Adam Jaworski, Paweł Piotrowski, Stanisław Andrzej Potycz (przewodniczący), Maria Przystasz i Zygmunt Urban. Potem uzupełnili ją o osoby Franciszka Ratajczaka (1994) i Andrzeja Wańkowicza (1998). W 1998 r. ustąpili z niej Adam Jaworski i Franciszek Ratajczak, a później zaprzestali udzielania się w niej Zygmunt Urban (z powodu choroby) oraz Maria Przystasz i Paweł Piotrowski.
Początkowo bieżącą działalnością stowarzyszenia kierował Adam Jaworski, a od października 1994 r., po jego zamieszkaniu we Wrocławiu zajął się nią Stanisław Andrzej Potycz, który czyni to do tej pory – we współpracy z kapelanem DLP ’90 (obecnie ks. Bogusław Drożdż) i przełożonym legnickiego Klasztoru Prowincji św. Jadwigi (obecnie o. Damian Stachowski). Pomagają mu członkowie Kapituły (obecnie Andrzej Wańkowicz) oraz sekretarze Duszpasterstwa – w latach 1993-1998 Elżbieta Łabuda (pomagała jej śp. Danuta Łuczkiewicz), a od 1998 r. Izabela Wańkowicz.
3. MIEJSCE SPOTKAŃ
Początkowo spotykaliśmy się przy parafii pw. Świętych Piotra i Pawła w Legnicy, korzystając z gościnności jej proboszcza ks. Władysława Bochnaka, powołanego w 1988 r. na to stanowisko przez kard. Henryka Gulbinowicza, metropolitę wrocławskiego.
Kiedy franciszkanie z Zakonu Braci Mniejszych Prowincji św. Jadwigi we Wrocławiu powrócili do Legnicy, zaczęliśmy spotykać się u nich. Powrót nastąpił za sprawą osób związanych z DLP ’90, które prowadziły na ten temat rozmowy z franciszkanami, władzami miasta Legnica i Komitetem Obywatelskim „Solidarność” w Legnicy (wysłał on pismo zapraszające franciszkanów do powrotu do Legnicy). Rozmowy te doprowadziły do wystosowania przez ich prowincjała 2 sierpnia 1990 r. pisma do Prezydenta Miasta Legnicy o przekazanie im zrujnowanego klasztoru pobernardyńskiego, położonego przy pl. Franciszkańskim. Wkrótce, 21 marca 1991 r. nabyli oni ten klasztor i w sierpniu tego roku zamieszkali w nim. Następnie, z uwagi na trudności w odbudowie klasztoru czynione franciszkanom przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Legnicy, przenieśli się do przekazanego im 14 września 1992 r. przez władze miasta Legnica budynku przy ul. Macieja Rataja 23.
Od tego czasu spotykamy się tam, w ich Klasztorze pw. NMP Królowej Zakonu Serafickiego, w którym znajduje się kaplica pw. Stygmatów św. Franciszka, poświęcona 12 września 1995 r. przez pierwszego Biskupa Legnickiego Tadeusza Rybaka. Franciszkanie wspomagają naszą działalność nie tylko przez użyczanie nam Klasztoru, ale także posługą duchową i pomocą intelektualną.
4. POSŁUGA DUSZPASTERSKA
Kapelanem Duszpasterstwa Ludzi Pracy w Legnicy (poprzednika DLP ’90) był ks. prałat Władysław Jóźków – wieloletni proboszcz parafii pw. Trójcy Świętej, wspaniały człowiek, o wybitnych zasługach dla Legnicy. Więcej o tym kapłanie oraz o dużym dorobku Duszpasterstwa Ludzi Pracy w Legnicy można dowiedzieć się z książki Barbary Skoczylas-Stadnik „100 lat kościoła Trójcy Świętej w Legnicy” (Legnica 2004).
Pierwszym kapelanem DLP ’90 był ks. prałat dr Władysław Bochnak (później otrzymał wiele innych godności, w tym infułata i tytuł naukowy profesora doktora habilitowanego), niezapomniany Przyjaciel Duszpasterstwa. Po jego śmierci (1 listopada 2014 r.) biskup legnicki Zbigniew Kiernikowski mianował naszym kapelanem ks. prof. Bogusława Drożdża. Wyraził przy tym nadzieję, że posługa nowego kapelana: „[…] wśród członków Duszpasterstwa pozwoli na dalsze pomnażanie dobra duchowego i wspólnego”. Ksiądz Drożdż współpracuje od lat z Duszpasterstwem. Podobnie jak jego poprzednik, niestrudzenie wspiera on działania zmierzające do beatyfikacji Henryka Pobożnego i jego małżonki księżnej Anny Śląskiej, jest autorem „Modlitwy o potrzebne łaski za przyczyną Henryka Pobożnego i jego małżonki Anny”, odmawianej od jesieni 2011 r. podczas każdego spotkania Duszpasterstwa.
Ordynariuszami Diecezji Legnickiej w czasie dotychczasowej działalności Duszpasterstwa byli: bp dr Tadeusz Rybak (1992-2005), bp dr Stefan Cichy (2005-2014) i bp prof. dr hab. Zbigniew Kiernikowski (od 2014).
Ministrami Prowincjalnymi Prowincji św. Jadwigi we Wrocławiu byli w tym okresie: śp. o. Bazyli Iwanek (1988-1994), o. dr Błażej Kurowski (1994-2003), o. dr Wacław Stanisław Chomik (2003-2012) i o. dr Alan Tomasz Brzyski (od 2012).
Przełożonymi legnickiego domu zakonnego tej Prowincji w tym czasie byli natomiast: o. Kryspin Bernat (1991-1994), o. Jacek Bawiec (1994-1997), o. Seweryn Masarczyk (1997-2006), o. Tobiasz Fiećko (2006-2012) i o. Damian Stachowicz (od 2012).
5. SPOTKANIA
Mając tak sprzyjające warunki, ale także poczucie odpowiedzialności za kształt życia społecznego i religijnego w naszej piastowskiej Legnicy, i co najważniejsze chęci do działania, mogliśmy realizować zasadniczy cel działalności: doskonalenie duchowe naszej wspólnoty – przede wszystkim w formie spotkań modlitewno-formacyjnych.
Pomyślane są one w ten sposób, aby każdy wykład poprzedzony był Mszą świętą odprawianą w intencji, o którą prosimy. W ten sposób nasza działalność zakotwiczona jest w modlitwie. Najczęściej intencje związane były z Ojczyzną i Legnicą oraz osobami Jana Pawła II i Henryka II Pobożnego. Warto dodać, że 17 maja 2012 r. wyjątkowo Msza św. została odprawiona w języku serbołużyckim, gdy naszym gościem był ks. Szczepan Delan – proboszcz parafii w Radworju na Łużycach, kanonik Kapituły Drezdeńskiej. Ale wykład wygłosił w języku polskim.
W latach 1990-1993 spotkania miały charakter zamknięty, to znaczy odbywały się bez uprzedniej informacji publicznej o nich. Pierwsze spotkanie otwarte odbyło się 19 października 1993 r. Wzięło w nim udział – oprócz prelegenta mec. Antoniego Koniuszewskiego z Wrocławia, który wygłosił wykład pt. „Mesjanizm w historii narodu” – 18 osób: Henryk Baca, o. Kryspin Bernat, Dorota Czudowska, Adam Jaworski, Paweł Juros, Stanisław Kot, Czesław Kozak, Diana Mozolewska, Grażyna Popilowska, Róża Potycz, Stanisław Andrzej Potycz, Maria Przystasz, Franciszek Ratajczak, Romuald Słowiński, Artur Torbiński, Zygmunt Urban i dwie osoby nieznane z imienia i nazwiska.
Od tego czasu regularnie (przeważnie raz w miesiącu) prowadzone są spotkania otwarte. Takich spotkań było dotychczas 282, podczas których 144 wykłady wygłosiły osoby duchowne (w tym 81 franciszkanie z Prowincji św. Jadwigi) i 137 osoby świeckie, a podczas konferencji 18 kwietnia 2015 r. zostały wygłoszone 4 wykłady (jeden przez osobę duchowną i trzy przez osoby świeckie). Wykładów było zatem 285. Poświęcone one były różnym tematom, w szczególności: religii, historii, polityce, etyce, rodzinie, kulturze, gospodarce, prawu, mediom. Wysłuchało ich łącznie co najmniej 10 450 osób (tyle wpisało się na listy obecności sporządzane podczas każdego spotkania). Godzi się wymienić te z nich, które uczestniczyły w spotkaniach przynajmniej sto razy: Jan Bidziński, Dorota Czudowska, Robert Figurski, Tadeusz Karczmar, Maria Kisielewska-Podrez, Ryszard Kwiatkowski, Krystyna Łukawska, Jacek Łukawski, Leon Masal, Stanisław Obertaniec, Tadeusz Olaczek, Genowefa Poszelużna, Róża Potycz, Stanisław Andrzej Potycz, Ryszard Skoczylas, Stanisław Sołtysik, Andrzej Wojciechowski.
W tym miejscu warto też zauważyć, że jedno ze spotkań (26 stycznia 2012), z wykładem bp. Stefana Regmunta, biskupa zielonogórsko-gorzowskiego (2007-2015), a wcześniej biskupa pomocniczego diecezji legnickiej (1995-2007), było wyjątkowe. Po raz pierwszy bowiem wykład w DLP ’90 wygłosił ordynariusz innej niż legnicka diecezji rzymsko-katolickiej, a ponadto uczestniczyło w nim (też po raz pierwszy) trzech biskupów, gdyż przybyli na nie, w charakterze słuchaczy, bp Stefan Cichy i biskup pomocniczy legnicki Marek Mendyk. Dodać warto, że na nasze spotkania przychodzili w charakterze słuchaczy także inni biskupi: Stefan Regmunt (patrz pkt 7), Włodzimierz Juszczak (ordynariusz diecezji wrocławsko-gdańskiej obrządku greckokatolickiego – uczestniczył w wykładzie abp. Jana Martyniaka) i Zbigniew Kiernikowski. Ten ostatni, wkrótce po objęciu Diecezji Legnickiej, 11 września 2014 r. przyszedł na wykład Anny Sutowicz. Odprawił wówczas Mszę św., wygłosił homilię, wysłuchał wykładu i wziął udział w dyskusji. Natomiast pierwszy biskup legnicki Tadeusz Rybak koncelebrował Mszę św. z okazji 15 rocznicy powstania DLP ’90 i wygłosił homilię, a następnie uczestniczył w pozostałej części spotkania.
6. WYKŁADOWCY
Zaprosiliśmy dotychczas 115 wykładowców, spośród których 41 to osoby duchowne, a 74 osoby świeckie. Wykładowcami duchownymi byli najczęściej franciszkanie z Prowincji św. Jadwigi (13) i kapłani z diecezji legnickiej (19). Wśród wykładowców duchownych byli biskupi i prowincjałowie. Spośród wykładowców świeckich najwięcej pochodziło z Diecezji Legnickiej (20) oraz z Warszawy i Wrocławia (po 19). Czworo z zaproszonych gości to obcokrajowcy: Hiszpan, Serbołużyczanin, Szwajcar i Węgier. Najwięcej wykładów wygłosili: o. Tadeusz Słotwiński OFM (25) – spośród osób duchownych i Tomasz Gabiś (9) – spośród osób świeckich.
Warto odnotować fakt, że niektórzy z naszych wykładowców (Marek Jurek, ks. Henryk Kietliński, Maciej Płażyński, Jan Żaryn) byli przyjmowani przez biskupów legnickich.
7. TEOLOGICZNA SORBONA
Wykładowa działalność Duszpasterstwa jest przez wiele osób określana jako działalność uniwersytecka.
Jedną z tych osób jest bp Stefan Regmunt. Świadczy o tym jego wypowiedź, przywołana w artykule Adama Maksymowicza opisującym wykład biskupa z 26 października 2012 r.:
Na wstępie przypomniał swoje związki z DLP ’90 i podkreślił uniwersytecki charakter prowadzonych w nim wykładów. Zauważył, że wpływają one na świadomość i dojrzewanie uczestniczących w nich osób. I to w wielu aspektach… Ksiądz Biskup podczas swojego posługiwania w Diecezji Legnickiej przybywał do Duszpasterstwa nie tylko w charakterze wykładowcy, ale także słuchacza. A podczas jednego z wykładów (2006) określił prowadzoną tam działalność jako „teologiczną Sorbonę („Niedziela” 2012 nr 9).
podczas wykładu z 2012 r. bp Regmunt powiedział:
Jego uczestnicy powinni dostać dyplomy kolejnego uniwersytetu... Każdy, kto uczestniczy w tych spotkaniach może sobie wystawić dobrą ocenę, bo uczestniczy w dobrych rzeczach i będzie to owocowało w jego życiu.
Zaznaczył również, że zawsze duchowo uczestniczy w tych spotkaniach, wie bowiem o każdym wykładzie z zaproszeń przekazywanych mu drogą mailową, także po przenosinach z Legnicy do Zielonej Góry. otrzymanie zaproszeń potwierdza zawsze serdecznym słowem i pozdrowieniami dla wspólnoty Duszpasterstwa. po wysłuchaniu wykładu o. Wacława Chomika 25 września 2003 r. bp Regmunt powiedział:
Gdy słucham dobrego wykładu, to wydaje mi się, że jestem w przedsionku nieba. W trakcie słuchania wykładu Ojca Prowincjała tak mi się właśnie wydawało.
Wspomniany już red. Adam Maksymowicz, relacjonując jedno z naszych spotkań, tak pisał:
Od kilkunastu już lat, za sprawą Duszpasterstwa Ludzi Pracy ’90 w Legnicy, Klasztor Zakonu Braci Mniejszych […] pełni rolę nieformalnego Katolickiego Uniwersytetu Powszechnego. Wykłady prowadzone są tu na ogół przez wybitnych przedstawicieli polskiej nauki z akademickich ośrodków w całym kraju, a także przez przedstawicieli gospodarki i polityki” („Niedziela” 2008 nr 50).
8. WYKŁADY POZA DUSZPASTERSTWEM
Staramy się – o ile jest to możliwe – wykorzystać przyjazd naszych znakomitych gości do zaprezentowania ich wiedzy innym, poza Duszpasterstwem, środowiskom. W szczególności zależy nam na tym, aby spotykali się z młodzieżą.
Wielu z nich odwiedziło szkoły średnie Legnicy: Katolickie Liceum Ogólnokształcące i Gimnazjum im. św. Franciszka, I Liceum Ogólnokształcące, II Liceum Ogólnokształcące oraz Gimnazjum nr 5 im. Księcia Jerzego Wilhelma. Ich wykłady, które z reguły głoszone są w dwóch szkołach, przyjmowane są bardzo dobrze. Wygłosili je (niektórzy dwukrotnie – podczas dwóch różnych pobytów w Legnicy): Henryk Goik, Marek Jurek, dr Stanisław Krajski, Małgorzata Kupiszewska, Tomasz Łysiak, Adam Maksymowicz, Franciszek Antoni Marek, Imre Molnar, Stanisław Srokowski, Anna Sutowicz, Romuald Szeremietiew, Paweł Zuchniewicz i Jan Żaryn. Tematyka ich wystąpień jest najczęściej taka sama jak w Duszpasterstwie. Pokłosiem wizyty Imre Molnara w wyżej wymienionych gimnazjach, zachwyconego rozmowami z młodzieżą, było dwukrotne zaproszenie przez niego w latach 2013-2014 sześciorga uczniów tych szkół na Węgry, na festiwal młodzieży pochodzenia węgierskiego.
Z młodzieżą KLO i Gimnazjum im. św. Franciszka podczas dwudniowych rekolekcji w 2014 r. spotkał się również przewodniczący DLP ’90 Stanisław Andrzej Potycz, opowiadając o Henryku Pobożnym i jego małżonce (2014). Został on także zaproszony do wystąpień na ten temat przez młodzież Gimnazjum nr 5 w Legnicy (2012), Koło Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Diecezji Legnickiej przy Parafii pw. św. św. Apostołów Piotra i Pawła w Chojnowie (2013), Rodzinę Rodła we Wrocławiu (2015) i Oddział Stowarzyszenia „Civitas Christiana” (2015). Natomiast Burmistrz Jawora zaprosił go do wygłoszenia prelekcji podczas konferencji „Samorządy RP dla Jana Pawła II” (2014).
Jeden z zaproszonych przez nas wykładowców, Maciej Płażyński, marszałek Sejmu RP w latach 1997-2001, który zginął w katastrofie smoleńskiej w 2010 r., w związku z przyjazdem do nas wygłosił także wykład dla studentów Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy (PWSZ). Nie zdążył jednak przyjechać z kolejnym wykładem, którego termin był już ustalony na jesień 2010. Nie zdążyła też przyjechać Aleksandra Natalii-Świat, poseł na Sejm RP, która także zginęła w katastrofie smoleńskiej, ze swoim pierwszym, uzgodnionym już wykładem. Natomiast ks. prof. dr hab. Marek Starowieyski, oprócz wykładu dla naszej wspólnoty, wygłosił odczyt pt. „Narodziny poezji chrześcijańskiej” w Muzeum Miedzi w Legnicy i spotkał się z klerykami Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Legnickiej (WSD DL).
Z Wyższym Seminarium współpracujemy też w inny sposób: byliśmy współorganizatorami kilku sesji naukowych organizowanych przez Seminarium (np. w ramach cyklu „Herosi wiary w walce o wolną Polskę”, „Rodzina wspólnotą życia i miłości”, „Chrzest – dar niedoceniony?”) i seminaryjną Bibliotekę im. Jana Pawła II (np. „Śladami Henryka Pobożnego i księżnej Anny”, „Mamy świętego patrona – Jana Pawła II”, „Pasterz Kościoła i mąż stanu – w 40. rocznicę śmierci kardynała Bolesława Kominka”, „W myśli i czynie świętego Jana Pawła II”).
Utrzymywaliśmy kontakt z Federacją Pracodawców Polski Zachodniej w Legnicy, zapraszani przez nas goście wygłaszali prelekcje w siedzibie tej federacji dla jej członków. Wszystkie (6) poświęcone były tematyce etyczno-gospodarczej. Wygłosili je: Aniela Dylus („Etyka a przedsiębiorczość”), Zdzisław Nowicki („Porozmawiajmy o naszych możliwościach na wschodzie – czy jesteśmy dla siebie szansą?”), Stanisław Krajski („Filozofia gospodarki: cywilizacja – kultura – gospodarka – globalizm” oraz „Gospodarka i cywilizacja”), Artur Ławniczak („Polityka a gospodarka”) i ks. Helmut Juros („Etyczne rozumienie sukcesu”).
Nawiązując zatem do poprzedniego punktu, można powiedzieć, że DLP ’90 pełni też rolę „latającego uniwersytetu”.
9. HENRYK II POBOŻNY – DROGA DO BEATYFIKACJI
Podejmowane przez DLP ’90 działania nie sprowadzały się tylko do wykładów. Sprawą, którą zajmujemy się od początku, jest modlitwa o wyniesienie na ołtarze księcia Henryka II Pobożnego i jego małżonki księżnej Anny Śląskiej.
Nie tylko modliliśmy się w tej intencji, ale także organizowaliśmy wykłady przybliżające ich życie i działalność. W marcu 2010 r. złożyliśmy na ręce biskupa legnickiego Stefana Cichego wniosek o beatyfikację książęcej pary, który spotkał się z jego przychylnością. Przychylny jest mu także obecny biskup legnicki Zbigniew Kiernikowski, który dekretem z marca 2015 r. powołał Zespół do spraw przygotowania procedury beatyfikacyjnej księcia Henryka II Pobożnego, a we wrześniu 2015 r. zwrócił się do Konferencji Episkopatu Polski o zgodę na rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego księcia. 7 października 2015 r. zgoda taka, przy jednomyślności biskupów, została udzielona. Nastąpiło to w święto Matki Bożej Różańcowej, dokładnie w rocznicę (1571) wielkiego zwycięstwa koalicji państw chrześcijańskich nad Turcją, odniesionego w bitwie morskiej pod Lepanto, który to triumf od początku wiązano ze wstawiennictwem Matki Bożej.
Biskup Kiernikowski wykazał też życzliwość wobec naszej ostatniej inicjatywy: powołania Stowarzyszenia Sióstr i Braci Henryka Pobożnego i Anny Śląskiej, zwanego w skrócie Bractwem Henryka Pobożnego, zatwierdzając w kwietniu 2015 r. statut Bractwa i nadając mu osobowość prawną. Stowarzyszenie stanowi wspólnotę wiernych, świeckich i duchownych, którzy za wzór duchowy przyjęli postawy i wartości reprezentowane przez księcia Henryka II Pobożnego oraz jego małżonkę księżnę Annę Śląską. Członkami Bractwa są osoby pochodzące nie tylko z naszej diecezji, ale i spoza niej (np. z Warszawy, Katowic, Wielkopolski). Inicjatywa ta zrodziła się podczas rozmów prowadzonych przez Stanisława A. Potycza z Tomaszem Łysiakiem i jego żoną Magdalęną Łysiak, gdy T. Łysiak przyjechał z kolejnym wykładem do DLP ’90.
W tej części dziejów Duszpasterstwa nie może zabraknąć chociaż krótkiej osobistej refleksji piszącego ten tekst związanej z osobą ks. Władysława Bochnaka. Szczególnie bliskie im obu były sprawy związane z postaciami książęcej pary Henryka Pobożnego i Anny Śląskiej, której ks. Bochnak poświęcił monumentalną pracę pt. „Księżna Anna Śląska 1204-1265. W służbie ludu Śląskiego i Kościoła” (Wrocław 2007). Ksiądz Profesor wzruszył autora tych zdań, gdy prosto z drukarni w Brzegu Dolnym przywiózł mu do domu swoją nową książkę „Książę Henryk II Pobożny jako kandydat do chwały ołtarzy” (Legnica 2012). Chciał bowiem, aby dostał on ją jako pierwszy, a w dedykacji, wpisanej do niej, wyraził mu: „słowa wielkiej wdzięczności” za starania: „[…] aby książę Henryk Pobożny został ozdobiony godnością świętego Męczennika”.
10. STARANIA O PRZYJAZD JANA PAWŁA II DO LEGNICY I ERYGOWANIE DIECEZJI LEGNICKIEJ
Mieliśmy swój udział w zabiegach o przyjazd Ojca Świętego Jana Pawła II do Legnicy. Kontynuowaliśmy w ten sposób starania Duszpasterstwa Ludzi Pracy, które w 1988 r. wysłało w tej sprawie zaproszenie do Ojca Świętego Jana Pawła II.
Z inicjatywy DLP ’90 pierwszy, niekomunistyczny Wojewoda Legnicki Andrzej Glapiński zaprosił w 1990 r. papieża do Legnicy. Wysłanie tego zaproszenia poprzedziło 4 sierpnia 1990 r. spotkanie u kard. Henryka Gulbinowicza, z udziałem: ks. Władysława Bochnaka, ks. Władysława Jóźkowa, Andrzeja Glapińskiego, prezydenta miasta Legnicy Tadeusza Pokrywki oraz Adama Jaworskiego i Stanisława Andrzeja Potycza – przedstawicieli DLP ’90. Informację o tym spotkaniu przekazały środki masowego przekazu, między innymi „Gazeta Wyborcza” (14 sierpnia 1990), „Gazeta Robotnicza” (18-19 sierpnia 1990) i „Słowo Polskie” (20 sierpnia 1990).
W tej sprawie w październiku 1990 r. pojechaliśmy także (Adam Jaworski, Stanisław Kot, Stanisław A. Potycz i Zygmunt Urban) do ordynariusza diecezji gorzowskiej abp. Józefa Michalika. Powiedział nam wówczas:
Nie wiem, czy podczas najbliższej pielgrzymki Ojciec Święty przyjedzie do Legnicy, ale być może podczas następnej odwiedzi i Legnicę, i Gorzów.
Te słowa okazały się prorocze, bo w 1997 r. papież tego samego dnia, 2 czerwca, odwiedził oba miasta.
Podczas spotkania u kard. Gulbinowicza podnosiliśmy też – wraz z jej pozostałymi uczestnikami – sprawę erygowania diecezji legnickiej. Ks. Władysław Bochnak w książce „Początki Diecezji Legnickiej” (Legnica 2004), pisząc na ten temat, zauważył:
Już wcześniej te same oczekiwania zgłaszali przedstawiciele Duszpasterstwa Ludzi Pracy.
Pisał też o tym, a także o zaproszeniu Ojca Świętego do Legnicy, o. Bazyli Iwanek:
Chciałbym w tym miejscu podkreślić, że Kapituła Duszpasterstwa Ludzi Pracy ’90, pan Andrzej Glapiński – Wojewoda Legnicki i pan Tadeusz Pokrywka – Prezydent Miasta Legnicy występowali w swoim czasie do Władz Kościelnych, mianowicie do ks. kardynała Henryka Gulbinowicza – Metropolity Wrocławskiego i do ks. arcybiskupa Józefa Kowalczyka – Nuncjusza Apostolskiego w Polsce z prośbą o utworzenie w Legnicy diecezji, oraz z prośbą o odwiedziny Ojca Świętego Jana Pawła II w Legnicy. Z perspektywy czasu wiemy, że obydwa postulaty stały się, ku radości ludu tej ziemi, faktem. Legnica uzyskała nowe oblicze („Rozjaśnić serca“. Red. S.A. Potycz, Wrocław 2006).
11. PUBLIKACJE
Duszpasterstwo Ludzi Pracy ’90 doprowadziło do wydania kilku publikacji. Pierwszą było wydanie części pierwszej książki ks. prof. Władysława Piwowarskiego „ABC Katolickiej Nauki Społecznej” (Legnica 1998). Ukazała się ona z inicjatywy Zygmunta Urbana, który sfinansował jej wydanie, dla uczczenia 20. rocznicy pontyfikatu Jana Pawła II.
Natomiast inny współzałożyciel Duszpasterstwa Stanisław A. Potycz zredagował i opracował publikacje: „Rozjaśnić serca” (Wrocław 2006; wydanie z okazji 15. rocznicy powstania DLP ’90), „Henryk Pobożny i księżna Anna – władcy Śląska” (dwa wydania: Legnica 2011 i Legnica 2013), „Śladami Henryka Pobożnego i księżnej Anny” (dwa wydania: Legnica 2013 i Legnica 2015) i „Święty Jan Paweł II pośród nas” (Legnica 2015). W książkach tych wykorzystane zostały przede wszystkim teksty wykładów wygłoszonych w DLP ’90.
Warto zauważyć, że Marek Jurek, który znał działalność DLP ’90, po zapoznaniu się z książką „Rozjaśnić serca”, podkreślił w liście do jej redaktora istotną rolę zgromadzonych w niej materiałów, które:
[…] nie tylko rzetelnie przedstawiają piętnastolecie działalności Duszpasterstwa, ale także przybliżają czytelnikowi potrzebę doskonalenia duchowego (list z 5 czerwca 2006).
12. DOMINIKANIE
Duszpasterstwo Ludzi Pracy ’90 podjęło próbę ponownego sprowadzenia do Legnicy zakonu dominikańskiego. Działania z tym związane przebiegały w sposób następujący.
Prowincjał Polskiej Prowincji Dominikanów o. Tadeusz Marek złożył 20 lutego 1991 r. do wojewody legnickiego wniosek o przyznanie prowincji b. klasztoru dominikańskiego przy ówczesnym pl. Zawadzkiego w Legnicy (mieściły się w nim wtedy Liceum Ukraińskie i I Liceum Ogólnokształcące) lub – gdyby nie było to możliwe – innej nieruchomości. W uzasadnieniu napisał, że występuje z tym wnioskiem w związku z zaproszeniem dominikanów do powrotu do Legnicy, wystosowanym przez senatora Stanisława Obertańca, Komitet Obywatelski „Solidarność” w Legnicy, osoby związane z Duszpasterstwem Ludzi Pracy ’90 oraz inne grupy chrześcijańskie. Po blisko dwuletnich rozmowach i konsultacjach dominikanie poinformowali Urząd Wojewódzki w Legnicy, że Rada Prowincji podjęła negatywną decyzję w tej sprawie: „[…] biorąc pod uwagę także możliwości finansowe Prowincji” (pismo prowincjała z 10 grudnia 1992).
Pozostając przy byłym klasztorze dominikańskim, warto także zauważyć, że podjęliśmy działania mające na celu ponowne umieszczenie krzyża na dawnym kościele pw. św. Maurycego i Towarzyszy, należącym dawniej do dominikanów. Te działania zakończyły się sukcesem, gdyż krzyż, zdjęty i zniszczony w latach 70. XX w., został 23 czerwca 1994 r. poświęcony przez biskupa legnickiego Tadeusza Rybaka i usytuowany na dawnym miejscu.
13. INNE INICJATYWY
Warto jeszcze wspomnieć o niektórych – z wielu innych – inicjatywach Duszpasterstwa Ludzi Pracy ’90:
a. Byliśmy organizatorem Mszy św. 1 września 1990 r. w kościele pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Legnicy w intencji poległych w obronie Ojczyzny, z uroczystą oprawą Wojska Polskiego.
b. Odbywaliśmy ciekawe spotkania z goszczącymi w Legnicy osobami, np. z konsulem generalnym Austrii dr. Emilem Brixem, który interesował się działaniami środowisk chrześcijańskich ziemi legnickiej („Gazeta Robotnicza”, 10 kwietnia 1991).
c. Braliśmy udział w dwóch kampaniach wyborczych do Rady Miejskiej w Legnicy (1994, 1998). Mieliśmy wówczas swoich przedstawicieli w tej Radzie. Później jednak zrezygnowaliśmy z tej formy działania, ale zawsze – przed każdymi wyborami, zarówno samorządowymi jak i parlamentarnymi, w tym do Parlamentu Europejskiego – wspieramy konkretnych kandydatów.
d. W 1995 r. ufundowaliśmy lipową figurę św. Franciszka z Asyżu, która została umieszczona w kaplicy klasztoru, w którym spotykamy się. Wyrzeźbił ją góral z Chochołowa Jan Zięder.
e. Wojewoda legnicki, uwzględniając nasz wniosek, w 1998 r. przyznał tytuł i odznakę „Zasłużony dla Województwa Legnickiego” Zygmuntowi Urbanowi, osobie znanej w Legnicy ze swej wieloletniej, publicznej działalności o charakterze patriotyczno-niepodległościowym.
f. Byliśmy współorganizatorem Mszy św. za Ojczyznę 9 października 2006 r. w kościele pw. Trójcy Świętej w Legnicy. Została ona odprawiona w czasie, gdy rząd Prawa i Sprawiedliwości był mocno atakowany, w szczególności przez Platformę Obywatelską oraz sprzyjające jej media.
g. Jesteśmy współzałożycielami Społecznego Ruchu Świętowania Niedzieli, działającego w diecezji legnickiej od 11 marca 2011 r.
h. Współorganizowaliśmy „Marsz w obronie wolności mediów i Telewizji Trwam”, który odbył się w Legnicy 3 maja 2012 r.
14. JUBILEUSZE
Pierwszy jubileusz (5-lecie) obchodziliśmy 5 kwietnia 1995 r. Wykład „Sztuka polityki” wygłosił wtedy Antoni Koniuszewski – prezes dolnośląskiego oddziału Unii Polityki Realnej.
Kolejne jubileusze obchodziliśmy:
- 2 kwietnia 2000 r. (10-lecie). Wykład „Aktualna działalność Prowincji św. Jadwigi we Wrocławiu” wygłosił o. Błażej Bernard Kurowski – Minister Prowincjalny Prowincji św. Jadwigi. Przewodniczył on także Mszy św., w koncelebrze której uczestniczył ks. inf. Władysław Bochnak.
- 17 maja 2001 r. (100. spotkanie). Wykład „Moje spotkania z Prymasem Wyszyńskim” wygłosił ks. Henryk Kietliński, wieloletni wyższy przełożony Pallotynów w Polsce, który także odprawił koncelebrowaną Mszę św. Spotkanie odbyło się w roku 100. rocznicy urodzin Prymasa Tysiąclecia, niemal dokładnie w 20. rocznicę jego śmierci (28 maja 1981).
- 12 kwietnia 2005 r. (15-lecie). Wykład „Etos pracy ludzkiej” wygłosił o. Wacław S. Chomik OFM, minister prowincjalny Prowincji św. Jadwigi, a koncelebrowanej Mszy św. z jego udziałem przewodniczył biskup legnicki Tadeusz Rybak.
- 29 września 2005 r. (150. spotkanie). Wykład „Kościół i duszpasterstwo powołań w Polsce” wygłosił biskup pomocniczy legnicki Stefan Regmunt, który przewodniczył także koncelebrowanej Mszy św.
- 8 października 2009 r. (200. spotkanie). Wykład „Sługa Boży Jan Paweł II jako budowniczy mostów w Europie Środkowo-Wschodniej” wygłosił bp Stefan Cichy – Biskup Legnicki. Przewodniczył on też Mszy św. koncelebrowanej, z udziałem o. Chomika.
- 22 kwietnia 2010 r. (jubileusz 20-lecia). Wykład „Zaangażowanie świeckich w sprawowaniu liturgii” wygłosił biskup legnicki Stefan Cichy. Przewodniczył on także Mszy św. koncelebrowanej, z udziałem o. Chomika i ks. Mariana Kopko – kustosza sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Krzeszowie.
- 26 września 2013 r. (250. spotkanie). Z uwagi na chorobę biskupa legnickiego Stefana Cichego przygotowany przez niego wykład „Pięćdziesięciolecie ogłoszenia Konstytucji o Liturgii Świętej – przygotowanie, myśli przewodnie i dokumenty wykonawcze” odczytał jego delegat ks. Mariusz Majewski, który przewodniczył też Mszy św. koncelebrowanej, z udziałem ks. prof. Bogusława Drożdża i ks. dr. Bogusława Wolańskiego.
Bardzo bogaty był program uroczystości Jubileuszu 25-lecia Duszpasterstwa: 16 kwietnia 2015 r. w klasztorze przy ul. Macieja Rataja została odprawiona Msza św. jubileuszowa. Przewodniczył jej minister prowincjalny o. dr Alan Tomasz Brzyski, wygłosił też kazanie zawierające cenne myśli, które będą nam pomocne w dalszej działalności. Koncelebransami byli: ks. prof. Stanisław Araszczuk, o. Damian Stachowicz, o. Kryspin Bernat, o. Paweł Tarnowski (duszpasterz klasztoru). Po Mszy św. dziękczynnej za dar posługi formacyjnej Duszpasterstwa w latach 1990-2015 Stanisław A. Potycz przedstawił referat pt. „Dwadzieścia pięć lat z franciszkanami z Prowincji św. Jadwigi”, a o. Alan T. Brzyski wygłosił wykład „Józef z Nazaretu – jako odpowiedź na wyzwania kryzysów współczesności”.
Natomiast 18 kwietnia 2015 r. w auli Seminarium odbyła się zorganizowana wspólnie przez DLP ’90 i WSD DL konferencja pod hasłem: „Aby rozjaśnić serca – w XXV rocznicę DLP ’90”. Po słowie wstępnym rektora WSD DL ks. Piotra Kota i wystąpieniu okolicznościowym Stanisława A. Potycza, wykłady wygłosili: biskup legnicki Zbigniew Kiernikowski („Prawo i wolność“), Franciszek Antoni Marek, były rektor Uniwersytetu Opolskiego („Henryk Pobożny i księżna Anna Śląska na tle swoich czasów“), Marek Jurek, europoseł, były marszałek Sejmu RP, prezes Prawicy Rzeczypospolitej („Polska i przyszłość cywilizacji chrześcijańskiej w Europie“) i Kazimierz Michał Ujazdowski, europoseł, profesor Uniwersytetu Łódzkiego, były minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego („Jana Pawła II lekcja o Polsce i Europie“). Na konferencję przybyło około 150 osób, w tym: biskup pomocniczy legnicki Marek Mendyk, minister prowincjalny o. Alan T. Brzyski, poseł na Sejm RP Marzena Machałek, senator RP Dorota Czudowska, profesor Uniwersytetu Śląskiego, b. ambasador RP w Laosie Henryk Goik, profesor PWSZ w Legnicy Kazimiera Jaworska, byli senatorowie RP Stanisław Obertaniec i Rafał Ślusarz, liczne grono kapłanów (w tym: ks. Stanisław Araszczuk, ks. Bogusław Drożdż, o. Tobiasz Fiećko, ks. Władysław Jóźków, ks. Józef Lisowski, ks. Marian Kopko, ks. Mariusz Majewski, o. Józef Szańca, ks. Andrzej Ziombra) i wiele innych osób. Dostaliśmy też specjalne gratulacje. Przysłali je między innymi: o. Hugolin Langkammer, o. Błażej Kurowski, o. Tadeusz Słotwiński, Marek Dyżewski, Jarosław Sellin, Romuald Szeremietiew, Konrad Szymański, Jerzy Żyżyński.
15. O DUSZPASTERSTWIE W MEDIACH
Zainteresowanie działalnością DLP ’90 ze strony mediów, szczególnie katolickich, jest znaczne. Zaczęło się ono w 1994 r. od odczytywania na antenie Radia Plus Legnica zaproszeń na organizowane przez nas spotkania. Trwa to do dzisiaj. Radio Plus Legnica przygotowuje też relacje z wielu spotkań i przeprowadza wywiady z wykładowcami (również od 1994). Dużo miejsca w swoich programach radio poświęciło naszemu wnioskowi o rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Henryka Pobożnego i księżnej Anny Śląskiej, przede wszystkim w programach redaktor Moniki Poręby-Zadrożnej. Od lutego 2011 r. nagrywa wiele z wygłaszanych u nas wykładów, umieszczając te nagrania w formie wideo lub fonicznej na stronie internetowej radia (www.legnica.fm), w specjalnej zakładce. W 1995 r. Dyrektor Radia Plus Legnica Stanisław Obertaniec został wyróżniony tytułem „Honorowy Członek Duszpasterstwa Ludzi Pracy ’90”, za medialne wspieranie działalności DLP ’90.
Takiego wsparcia udziela nam też redaktor Adam Maksymowicz z Wrocławia, który napisał blisko 100 artykułów o naszych spotkaniach do „Wrocławskiej Gazety Polskiej” (2000-2005), „Niedzieli” (2005-2015), „Opcji na prawo” i wielu portali internetowych. W 2012 r. otrzymał medal „Mater Verbi”, przyznawany raz w roku przez redaktora naczelnego tygodnika „Niedziela”, jako wyraz podziękowania za cenne teksty dla tego pisma o wydarzeniach związanych z działalnością Duszpasterstwa. W uzasadnieniu przyznania medalu napisano między innymi:
Adam Maksymowicz podjął się niełatwej roli kronikarza tych wydarzeń, przekładając treść wykładów i spotkań na język publicystyczny, z czego gorliwie korzystamy […]. Przyznanie mu tego tytułu jest formą podziękowania za cierpliwą, cykliczną współpracę z naszą edycją, dzięki czemu ci, którzy nie mogą uczestniczyć w tych spotkaniach, mogą zapoznać się z ich ciekawą i różnorodną tematyką.
Również inni redaktorzy „Niedzieli”, w szczególności ks. Waldemar Wesołowski, pisali artykuły o naszych spotkaniach. Pierwszy artykuł ks. Wesołowskiego na ten temat ukazał się 8 czerwca 2003 r.
Także „Gość Niedzielny” od 6 listopada 2005 r. regularnie zamieszcza artykuły o tych spotkaniach. Ich autorami są najczęściej dyrektor legnickiego oddziału tego pisma Roman Tomczak i redaktor Jędrzej Rams. Szczególną zaletą tych tekstów jest to, że są one publikowane szybko, bo już w najbliższym numerze tego tygodnika, a na jego portalu internetowym nawet następnego dnia po wykładzie.
Należy dodać, że także wiele innych pism (np. „Myśl Polska”, „Idziemy”, „Warszawska Gazeta”, „Gazeta Obywatelska”, „wSIECI”), portali (np. www.pressmania.pl), rozgłośni radiowych (np. Radio Watykan) i telewizyjnych (np. TV TRWAM) interesowało się naszą działalnością, szczególnie związaną ze wspomnianym wyżej wnioskiem beatyfikacyjnym. Wykaz wybranych publikacji na ten temat zawiera książka „Śladami Henryka Pobożnego i księżnej Anny” (według stanu na lipiec 2015 r.).
16. SZTANDAR
Środowisko skupione wokół Duszpasterstwa Ludzi Pracy w Legnicy (między innymi Henryk J. Baca, ks. Władysław Jóźków, Maciej Juniszewski, Stanisław Obertaniec) spotkało się z Ojcem Świętym Janem Pawłem II podczas jego wizyty w Gdańsku 12 czerwca 1987 r.
Papież poświęcił wówczas sztandar Duszpasterstwa, który został zaprojektowany przez znanego legnickiego artystę Henryka J. Bacę, a wykonany przez zakonnice. Na jednej jego stronie znajduje się wizerunek Matki Bożej Jasnogórskiej i napis „Duszpasterstwo Ludzi Pracy w Legnicy”, a na drugiej tekst: „Oczekujemy nowych niebios i nowej ziemi, w których sprawiedliwość mieszka. 2 P 3,13”, oraz wizerunek św. Piotra Apostoła. Sztandar znajduje się obecnie w klasztorze, w którym odbywają się spotkania DLP ’90.
17. PAMIĘĆ O ZMARŁYCH PRZYJACIOŁACH DUSZPASTERSTWA
Niektórzy z uczestników spotkań Duszpasterstwa już nie żyją: spośród stałych słuchaczy 13 osób, a spośród wykładowców – 9.
Spośród tych pierwszych zmarli: ks. Krzysztof Bojko, Jerzy Figurski, Paweł Juros, Edward Kopczak, Czesław Kozak, Danuta Łuczkiewicz, Bolesław Maliszewski, Tadeusz Olaczek, Zbigniew Podrez-Kisielewski, Franciszek Ratajczak, Artur Wierzchowski, Józef Wojciechowski i Zofia Zimna.
Natomiast zmarli wykładowcy to: ks. Władysław Bochnak, Jerzy Burchardt, Łukasz Czuma, o. Bazyli Iwanek, s. Maria Kominek, ks. Piotr Nitecki, Zdzisław Nowicki, Maciej Płażyński i Jerzy Przystawa.
Pamięć o naszych zmarłych Przyjaciołach jest jednak wśród nas ciągle żywa, szczególnie w listopadzie każdego roku, gdy w ich intencji odprawiana jest Msza św.
18. STRONA INTERNETOWA DUSZPASTERSTWA
Od 2006 roku posiadamy stronę internetową: www.dlp90.pl, za sprawą inicjatora jej powstania i bezinteresownego jej administratora Grzegorza Obuchowskiego. Znajdują się na niej setki różnych materiałów przedstawiających szczegóły naszej działalności.
Są tam wymienione (przede wszystkim w zakładkach: „Spotkania”, „Prelegenci” i „Publikacje”) wszystkie dotychczasowe spotkania, ich daty, tytuły wykładów, informacje o ich autorach, a poczynając od spotkania z 5 stycznia 2006 r. także relacje medialne, teksty wykładów i zdjęcia. W specjalnych zakładkach tej strony można zapoznać się z materiałami związanymi z wnioskiem o beatyfikację Henryka Pobożnego i księżnej Anny Śląskiej (samych publikacji, w tym o bitwie pod Legnicą, jest ponad sto), a także z działalnością Bractwa Henryka Pobożnego. Stronę odwiedza coraz więcej osób, ostatnio kilkanaście tysięcy miesięcznie. Materiały dotyczące wcześniejszych spotkań sprzed 2006 r. można natomiast znaleźć w książce „Rozjaśnić serca” (jej tekst jest umieszczony na stronie internetowej).
*** Dużo się wydarzyło przez te 25 lat i były to – mając na uwadze liczne wypowiedzi na temat dotychczasowej naszej działalności – dobre wydarzenia. Jest zatem za co dziękować Panu Bogu i ludziom, nie tylko tym wspomnianym w niniejszym tekście.
Przetrwaliśmy ćwierć wieku. Przed nami kolejne lata działalności. Rodzą się zatem pytania: Co nam one przyniosą? Czy nadal będziemy działać tak aktywnie, jak dotychczas? Chcielibyśmy, aby tak było, aby we współpracy z Bożą łaską i przy pomocy św. Franciszka z Asyżu powstawały dalsze inicjatywy, przynoszące pożądane owoce. A najbardziej życzylibyśmy sobie tego, abyśmy już wkrótce mogli zanosić modły o wszelkie dary dla nas do błogosławionego, a potem świętego Henryka Pobożnego. Mamy nadzieję, że będzie to możliwe już niedługo.
■ Poszerzona wersja wystąpień Stanisława A. Potycza wygłoszonych 16 i 18 kwietnia 2015 r. z okazji Jubileuszu 25-lecia DLP ’90. Powyższy tekst został opublikowany w książce pt. „Głos, który nie umilkł…” (Red. Stanisław A. Potycz, Legnica 2016).
« 1 2
